Şişman Köpekleri Az Değil Taze Besleyin!
Lütfen bu konuda veterinerinizi görmezden gelin. Kuru mama, bir etobur için en kötü gıda maddelerinden biridir ve “hafif” kuru mamadan sonra ikinci sıradadır. Yaptıklan şey, genellikle protein içeriğini daha da azaltarak (çünkü bu bileşeni yağa neden olan ancak karbonhidrat kısmından daha ucuza indirgemek onlar için daha ucuzdur) normal kuru mamayı sindirilemez bitki selülozu ile şişirdiler. Bu kilo verme yöntemi, vücudun kaliteli protein ve enerji açısından tehlikeli bir şekilde azalmasına, kas kütlesinin azalmasına ve zamanla hastanın sağlığını yavaş yavaş yok etmesine neden olacaktır.
[Bu makalede çok fazla referans kullanıyorum millet. Bazı önemli olanlar aşağıda mevcuttur. Geri kalanı istek üzerine temin edilebilir].
Köpeklerde obezite rakamları, 1980’lerde köpek popülasyonunun yaklaşık %22’sini oluştururken (Edney ve Smith 1986, Donoghue ve ark. 1991) bu oran bugün batı ülkelerindeki köpekler için yaklaşık %50’lere yükseliyor. Aralık 2010’da MORE TH>N Insurance Company adlı bir sigorta şirketi tarafından yapılan bir araştırma, İngiltere’deki kedilerin yarısından fazlasının önümüzdeki on yıl içinde standart kedi kapıları için çok şişman olacağını buldu. Bu arada, MORE TH>N, bu şişmanlama eğilimine yanıt olarak daha büyük bir kedi kapısı geliştirdi! Pati izi tanıma yazılımına sahip kapıya doğru hareket eden otomatik bir taşıma bandı ile donatılmış standart kedi kapısnın iki katı büyüklüğünde özel bir kapı hayal edin. Evet bu gerçek.
Sağlığın evcil hayvan dostlarımız hayatlarına çok ciddi bir etkisi vardır. Şişman köpekler daha çok hastalığa yakalanır, daha çabuk topallar, size daha pahalıya mal olur ama çok daha kısa yaşarlar. Neyse ki, nerdeyse sadece onlara verdiğimiz yiyecekleri yedikleri için kolay bir çözümümüz var. (ve hayır, paketli gıdalar çözümün değil, sorununun bir parçası…)
Şişman Köpek Şişman Çocuk Kadar Sağlıklıdır
Obezitenin insanlarda olduğu gibi köpeklerde de benzer sağlık sorunlarına neden olması şaşırtıcı değildir. Yağ depolarından gelen fazla enerji, genç köpeklerde optimum büyüme yerine maksimum oranlarda büyümeye sebep olur. Vücutları bu maksimum büyüme oranlarına uzun süre dayanamaz. Taşınacak yük büyüdükçe elimize geçen şey ortopedik rahatsızlıklar ve yırtılmış bağlar olacaktır.
Spesifik olarak, labradorlarla ilgili olarak, yüksek enerji alımının iskelet hastalığı, kalça displazisi ve osteoartrit insidansını arttırdığı gözlenmiştir (Kasstrom 1975, Kealy ve ark. 1992, Hazewinkel 2012 (aktaran Fascetti ve Delaney 2012)).
Türünün en kapsamlı ve kontrollü çalışmasında, Lawler ve ark. (2008), hepsi aynı tarihte doğmuş 48 labradoru hayatlarının tamamı boyunca barındırdı. Grubu rastgele ikiye ayırdılar, bir grubu fazla, diğer grubu ise %25 daha az kaloriyle beslediler. Bu çalışmada, başlıca yaşam boyu gözlemleri, diyet kısıtlaması olan köpekler için ortalama 1,8 yıl daha uzun yaşam süresi ve ileri yaştaki hastalıkların, özellikle osteoartritin gecikmeli başlangıcını içermektedir.
Ortopedik sorunların yanı sıra, köpeklerde obezite, diyabetes mellitus, pankreatit, kardiyorespiratuar hastalıklar, idrar bozuklukları, üreme bozuklukları, neoplazi (meme tümörleri, geçiş hücreli karsinom), dermatolojik hastalıklar ve anestezik komplikasyonlara neden olmaktadır (Fleeman ve Rand 2005, German 2006, Lund ve diğerleri 2006). Bu gerçeğe rağmen obezite, köpek popülasyonlarında dünya çapında endişe verici bir şekilde artıyor.
Bu nedenle, bir köpeğin (veya bir çocuğun) şişman olması hiç bir zaman uygun değildir. Ne yazık ki, bu basit gerçek henüz pek çok köpek sahibi tarafından anlaşılamıyor. 1.104 Amerikalı evcil hayvan sahibiyle yapılan bir ankette, 356’sı (%32) evcil hayvanlarının aşırı kilolu veya obez olduğunu bildirdi, ancak inanılmaz bir şekilde, yalnızca üç kişi (%1) bu obeziteyi evcil hayvanları için bir sağlık sorunu olarak değerlendirdi (Freeman ve ark. 2006).
Şişman Köpeklerin Üç Ana Nedeni…
Bir köpeğin üç nedenden dolayı aşırı kilolu olması muhtemeldir:
1. %50-60 karbonhidrattan oluşan bir diyetle besleniyorsa
Kuru beslenen köpeklerin çoğu, karbonhidrat bakımından çılgın diyetler tüketmekte. Asla spor salonuna gitmezseniz ve böyle bir diyetle zayıf olmayı beklemezsiniz, peki neden köpeğinizin böyle yapması gerektiğini düşünüyorsunuz?
Daha da kötüsü, köpekler et yerler. Normal av hayvanları çok fazla protein ve biraz yağdan meydana gelir. Karbonhidrat gerekli değildir. Bu modern dünyanın paketli kuru mamaları bir köpeğin normal beslenmesine çok aykırıdır.
Diyetinizin %60’ı ekmekten oluşsaydı siz de biraz kilo almış olurdunuz!
2. “Sığır eti”, “kuzu”, “tavuk” ya da “geyik eti” içeren yağlı kıymalarla besleniyorsa
Bu kıymalar, genellikle etlerin normalde olmadığı kadar düşük fiyatlarla satılan versiyonlarıdır. Bu düşük fiyatlara nasıl ulaşabileceklerini düşünüyordunuz? Bunun bir yolu, karkası ince ince öğütmek ve onu “et” adı altında satmaktır ki alıcılar farkı kolayca fark etmez. Bununla birlikte, yaygın yol, ana bileşenler olarak yağ ve kan kullanmaktır ki bu da tam olarak kıyma gibi görünür.
3. Köpek her zamanki kadar aktif değil (yaşlanmak, yaralanmak veya kötü hava koşulları) ve aktivite seviyelerine göre çok fazla mamayla besleniyorsa
Köpeğinizin aktivite seviyelerine göz kulak olmanız ve herhangi bir nedenle hareket miktarı azalmışsa kalori alımını da yeni duruma göre göre ayarlamanız çok önemlidir. Ayrıca, ne kadar çok atıştırmalık verildiğine dikkat etmekte fayda var, çünkü birçok “ödül maması” yine yüksek kalorili içerikleri sebebiyle vücut ağırlığında artışa neden olabilir.
4. Yetişkin olmadan kısırlaştırıldıysa
Kısırlaştırılmış köpekler, başta testosteronun çıkarılması olmak üzere hormonal değişiklikler nedeniyle daha fazla yağ tutabilirler. Köpekleri cinsel olgunluğa ulaşana kadar kısırlaştırmamanızı tavsiye ederiz. Eğer ki kısırlaştırmadan sonra başlayan bir kilo artışı gözlemlemekteyseniz, hiç vakit kaybetmeden öğün miktarınızı kademeli olarak azaltarak köpeğinizin metabolizmasına uygun ideal mama miktarını bulabilirsiniz.
Lütfen, Lütfen Şişman Köpeklere “Light” Kuru Mama Vermeyin
Lütfen bu konuda veterinerinizi görmezden gelin. Kuru mama, bir etobur için en kötü gıda maddelerinden arasında 2. sıradadır. Ne yazik ki zirvede tartışmasız bir farkla “Light” kuru mamalar almaktadır. Bir kuru mamayı “Light” yapmak için uygulanan yöntem, genellikle protein içeriğini daha da azaltarak (çünkü proteini azaltmak, bu yağlanmaya neden karbonhidratları azaltmaktan daha karlıdır) normal kuru mamayı sindirilemeyen bitki selülozu ile doldurmaktır. Bu mamayı tüketmek, kalori almadan tok hissetmek için kağıt mendil çiğnemek gibidir. Bir mamayı light hale getirmek için yapılan şey, zaten besleyici özelliği olmayan bir yiyeceği daha da kötü hale getirmektir. Bu kilo verme yöntemi, vücudun kaliteli protein ve enerji erişiminin tehlikeli bir şekilde azalmasına, kas kütlesinin azalmasına ve zamanla hastanın sağlığının yavaş yavaş yok olmasına sebep olacaktır.
Kas kütlesi, kaybetmek istediğiniz ağırlık değildir. En önemli şey, yağı azaltırken yağsız kas kütlesini korumaktır . Spor salonuna giden bir insan düşünün. Kas inşa etmek için bol miktarda taze proteine (et ve sebze) odaklanma ve hızlı enerji olan karbonhidratlarını (tahıl, makarna vb.) azaltma eğilimindedir. Proteinin aksine, aşırı karbonhidratlar yağ olarak depolanabilir. Otoburlar karbonhidrat tüketmeye devam edebilir. Köpekler ise etoburdur, bu nedenle karbonhidrata ihtiyaç duymazken, ete olan ihtiyaçları çok çok daha da fazladır.
Tüm bu sebeplerden dolayı, kuru mama, özellikle “hafif” veya “düşük kalorili” veya tüm “metabolik kuru mama”ların en üzücü özelliği, sihirli kuru mama olarak şişman köpekler için, veterinerler tarafından“reçete” kisvesi altında satılmalarıdır. Üstelik tıbbi açıdan tek bir kaliteli içeriği olmamasına rağmen yine de çok daha yüksek bir fiyat etiketi ile birlikte gelirler.
- Yüksek proteinli ve düşük karbonhidratlı diyetler, köpeklerde yağsız vücut kütlesini korurken daha iyi kilo kaybı sağlar (Hannah ve Laflamme 1998, Hannah 1999, Diez ve diğerleri 2002, Blanchard ve diğerleri 2004, German ve diğerleri 2010).
- “Light” yiyeceklerin köpeklerde daha fazla beslenme eksikliğine neden olduğu gösterilmiştir (Zentek 1995, Burkholder & Bauer 1998).
- Kurutulmamış içeriğe sahip diyetler aşırı kilolu evcil kedilerde daha iyi sonuçlar verir (Cameron ve ark. 2011).
- Yüksek proteinli diyetler dilenme ve çöp toplama gibi davranışları azaltır (Weber ve ark. 2007).
Bunu daha da kötüleştiren ne biliyor musunuz? Köpekler diyet yapmayı bilmeyen hatta açgözlü hayvanlar bile olabilirler, ama nasıl oluyor da çoğu veterinerimiz bu yalanlarla kandırılabiliyor ki??!
Şişman Köpekler, Ne Yapmalı?
Köpekler et yiyicilerdir. Tek yemeleri gereken, bol miktarda protein (et) ve biraz yağ içeren çiğ köpek mamasıdır. Bu iki bileşenin diyetlerinin ana parçaları olması çok önemlidir. Bunu akılda tutarak, karbonhidratların diyetlerinden çıkarılması ve taze protein alımının arttırılması gerekir. Başka bir deyişle, onları yağsız, taze etten oluşan daha düşük kalorili bir diyetle besleyin. Bu kadar kolay!
Sindirilemez bitki lifi ile dolu kuru mamaları, onları hayati besinlerden mahrum bırakacağı için, daha az yemeleri saçma ve gereksizdir. Onları kalorisi biraz daha düşük olan iyi boyutlu öğünlerle besleyin. Unutmayın, kilo vermek cehennem azabı gibi olmak zorunda değildir.
Bu yüksek protein, düşük yağ, sıfır karbonhidrat yaklaşımı, yağ depolarını yavaşça azaltırken, aynı zamanda hayati önem taşıyan yağsız kas kütlesini altta sağlam tutar.
Obez Köpeklerin Uzak Durması Gerekenler
Yağlı etleri azaltın. Daha karma et kaynakları ile daha yağlı olma eğilimindeki sığır, ördek ve domuz etinin diyetinizdeki ağırlığını düşürün.
Karbonhidrat yok. Pirinç, patates, ekmek vb. asla kullanamayın.
Çoğu ödül ve atıştırmalık: Artık diş çubuğu yok. Artık saf yağdan oluşan ham deri çiğnemek yok. Çiğ etli kemikleri her zaman severiz ama şişman köpekler için biraz daha dikkat olmalıyız çünkü çiğ etli kemikler çok fazla yağ içerir. Sonuçta kasaplar da etleri kemikle birlikte atarsa para kazanmaz değil mi?
Egzersizi unutma!
– Yürüyüşler: Şişman köpeklerin uzun yürüyüşlere ihtiyacı yoktur. Sağlıklarını mahveden ve ömürlerini kısaltan obezite, eklemlerini harap etmeye de çoktan başlamıştır. Uzun yürüyüşler eklemler üzerindeki baskıyı artırıp, bu süreci hızlandırır. Bu nedenle daha kısa (15-20 dakika) ama daha sık yürüyüşler çok daha sağlıklıdır.
– Yüzme: Kilo verirken eklemlerindeki baskıyı azaltmak için yüzmeye gidebilirler. Havuç gibi sağlıklı bir ikramla havuzun diğer tarafında durabilirsiniz.
Fazla kilolu Köpekler için Diğer İpuçları
Bir mezura alın ve midelerinin çevresinden yani belinin en ince olduğu yerden sıkmadan dolayın. Ve köpek arkadaşınızın bel genişliğini not tutarak takip etmeyi unutmayın.
Köpek arkadaşınızın ağırlığının kaydını da mutlaka tutun. Türüne uygun bir beslenmeyle bir hafta sonunda hala kilo vermemişse, ona verdiğiniz mama miktarını %10 azaltın.
Çoğu köpekte hedeflediğimiz şey belin iki yanında kum saatinde bir incelme, bir açlık çukuru olmasıdır. Bidon şeklinde olmamalı! Doğru beslenme onların sağlıklarını, sizin de paranızı koruyacak ve birlikte geçireceğiniz güzel yılların sayısını da büyük ölçüde artıracaktır.
Referanslar
Fascetti, AJ ve Delaney, SJ (2012). Uygulamalı Veteriner Klinik Beslenmesi. John Wiley ve Oğulları. Bölüm 10. Ortopedik Hastalıkların Beslenme Yönetimi, Herman Hazelwinkel.
Fleeman, L. ve Rand, J. (2005). İnsülin tedavisinin ötesinde: Diyabetik köpeklerde optimal kontrolün sağlanması. Brisbane, Avustralya: Refakatçi Hayvan Sağlığı Merkezi, Queensland Üniversitesi.
Almanca, AJ (2006). Köpek ve kedilerde artan obezite sorunu. Journal of Nutrition, 136: 1940S–1946S .
